Xroniki yorğunluq sindromunun səbəbi nədir?
“COVID-19 pandemiyası dövründə xroniki yorğunluq sindromu ciddi şəkildə artmağa başladı”.Bu sözləri Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisi Zakir Quliyev müsahibəsi zamanı qeyd edib.
O bildirib ki, xroniki yorğunluq - kifayət qədər istirahətə baxmayaraq, iş səmərəliliyinin azalmasına, ictimai həyatdan uzaqlaşmağa və insanların özünü daim yorğun hiss etməsi kimi simptomlara malik psixoloji problemdir. Bəzi xəstələrdə yalnız yüngül yorğunluq və aşağı enerji şəklində görülə bilər, ancaq daha inkişaf etmiş səviyyələrdə insanın gündəlik fəaliyyətinə təsir edir və bir növ qayğıya ehtiyacı olan ölçülərə çata bilər. Sindrom ürəkbulanma, əzələ ağrıları, konsentrasiyanın olmaması və unutqanlıq kimi problemləri ortaya çıxarır.
Əlavə olaraq qeyd edib ki, sindromun dəqiq səbəbi hələ müəyyən edilməyib. Bu xəstəlik ümumiyyətlə 30-50 yaş arası fərdlərə təsir edir və qadınlarda kişilərə nisbətən daha çox rast gəlinir. Bilinənin əksinə, xəstələr nə qədər istirahət etsələr də yorğunluq hissinin öhdəsindən gələ bilmirlər. Bu səbəbdən daimi yorğunluq hissi 6 aydan çox davam edən xəstələr mütləq dəstək üçün sağlamlıq müəssisələrinə müraciət etməlidirlər.
Mütəxəssis xroniki yorğunluğun simptomlarının qısamüddətli stres və yorğunluqdan yaranan simptomlara bənzədiyini, buna görə də onlarla qarışdırıldığını deyib:
“Özünü yorğun hiss edən hər bir insanın xroniki yorğunluq sindromu yoxdur. Bu sindromun varlığını təyin etmək üçün xəstələr mütəxəssis həkimlər tərəfindən yoxlanılmalıdır. Xroniki yorğunluq sindromunun ümumi simptomları bunlardır: daimi yorğunluq və yuxululuq, əzələ və oynaq ağrısı, boğaz ağrısı, mədə ağrısı, enerji itkisi, bulantı və qusma, zehni performansın unudulması və azalması, yuxu rejimində və keyfiyyətində pozuntular, immunitet sisteminin zəifləməsi, bağırsaq xəstəlikləri, işə və ictimai həyata mənfi münasibət, daimi narahatlıq, depressiya.
Xroniki yorğunluq sindromu üçün qəti bir müalicə yoxdur. Sindromla mübarizənin ən təsirli üsulları, müntəzəm olaraq idman etmək, xəstələrin streslə mübarizə və problemləri həll etmə qabiliyyətini artırmaq və sıx iş tempini yüngülləşdirmək kimi tədbirlərdir. Bununla birlikdə, sindromu çox ciddi şəkildə yaşayan, işini itirmək riski olan xəstələrdə antidepressant dərmanların istifadəsi tələb oluna bilər”.
Son olaraq o, xroniki yorğunluq sindromunun yaratdığı halsızlıq və yorğunluq üçün C, D, E, B6, B12 vitaminləri, sink, maqnezium kimi minerallardan istifadə etməyi tövsiyə edib.
